
Cinsel şiddet ve hukuki yardım: Haklar, başvuru yolları ve güçlü bir eylem planı
Cinsel şiddet nedir? Kısa çerçeve
Cinsel şiddet; rıza olmaksızın gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış, tehdit, zorlama, ısrarlı takip ve taciz eylemlerini kapsar. Türk Ceza Kanunu’nda cinsel saldırı, cinsel taciz, çocukların cinsel istismarı gibi farklı başlıklar altında düzenlenir. Mağdurun beyanı esastır; utandırma ya da suçluluk duygusu sizin sorumluluğunuz değildir. Hukuk, tıbbi ve psikolojik destek mekanizmaları sizin yanınızda çalışır.
İlk 24 saat: Kriz anında atılacak adımlar
-
-
112 Acil’i arayın veya en yakın sağlık kuruluşuna başvurun.
-
Mümkünse yıkanmayın, kıyafetleri değiştirmeyin; tıbbi muayene ve rapor, delil niteliği taşır.
-
Olayla ilgili yazışmaları, kamera kayıtlarını, tanık bilgilerini saklayın.
-
Polis/Jandarma veya Cumhuriyet Savcılığı’na derhal başvurun.
-
Telefonunuza KADES uygulamasını kurun; acil durumda tek tuşla ihbar imkânı sunar.
-
Hukuki haklar ve başvuru yolları
-
Şikayet başvurusu: Emniyet/Jandarma karakolu veya adliyedeki Cumhuriyet Başsavcılığı.
-
Avukat desteği: Bulunduğunuz ilin barosundan adli yardım talep ederek ücretsiz avukat desteği alabilirsiniz (gelir durumuna göre).
-
6284 sayılı Kanun kapsamında koruma: Uzaklaştırma, iletişim yasağı, adres gizliliği, barınma ve geçici maddi yardım gibi koruyucu-önleyici tedbirler talep edilebilir.
-
Tıbbi ve psikolojik destek: Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), hastaneler ve ilgili sosyal hizmet birimleri destek sağlar.
Delil toplama ve dijital izler
-
Mesajlar, e-postalar, sosyal medya yazışmaları, arama kayıtları, fotoğraflar, video ve sesler saklanmalı; ekran görüntülerinin tarih-saat bilgileri görünür olmalı.
-
Olay yeri, kıyafet ve kişisel eşyalar orijinal haliyle korunmalı; mümkünse mühürlü poşet ile teslim edilmeli.
-
İş yeri veya bina kamera kayıtları hızlıca talep edilmeli; bazı sistemlerde kayıtlar kısa sürede silinir.
6284 koruma tedbirleri: Sizi güvenceye almak
Aşağıdaki tedbirler, mahkeme kararıyla ivedi olarak verilebilir:
-
Åžiddet uygulayana konuta, okula, iÅŸe yaklaÅŸmama; iletiÅŸim kurmama.
-
Geçici velayet, kişisel ilişki düzenlemesi, adres bilgilerinin gizlenmesi.
-
Barınma imkânı, danışmanlık ve geçici maddi yardım fırsatları.
Başvuruyu Aile Mahkemesi’ne, karakola, savcılığa veya ŞÖNİM’e yapabilirsiniz.
Soruşturma ve dava süreci nasıl ilerler?
-
Şikayet sonrası savcılık delilleri toplar, mağdur beyanını alır, gerekirse Adli Tıp raporu ister.
-
Şüpheli hakkında tutuklama/uzaklaştırma gibi tedbirler gündeme gelebilir.
-
Dava aşamasında mağdurun kimliği gizlenebilir; duruşmaların kapalı yapılması talep edilebilir.
-
Süreç boyunca avukat desteği; haklarınızın tam ve doğru şekilde kullanılmasını sağlar.
Ücretsiz destek hatları ve başvuru kanalları
-
ALO 183 Sosyal Destek Hattı
-
155/112 Emniyet – acil durum
-
156 Jandarma
-
ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri) – danışmanlık ve yönlendirme
-
KADES – acil durum mobil uygulaması
-
İlinizdeki Baro Adli Yardım Bürosu – ücretsiz avukat talebi
İş yerinde ve çevrimiçi cinsel taciz
-
İşyerinde taciz: İnsan kaynakları/etik hattı, İş Kanunu ve ceza yönleri birlikte değerlendirilir; yazışma ve tanıklar önemlidir.
-
Çevrimiçi taciz: Hakaret, tehdit, özel görüntülerin izinsiz paylaşımı gibi fiiller suçtur; ekran görüntüsü, URL ve tarih bilgileriyle şikayet yapılabilir.
Sık sorulan sorular (SSS)
Cinsel şiddet aile içinden geliyorsa ne yapmalıyım?
Koruma tedbirleri aile içi şiddet için de uygulanır. Acil güvenlik ve barınma önceliklidir; başvurunuzu karakol, savcılık, ŞÖNİM veya Aile Mahkemesi’ne yapabilirsiniz.
İsmimi gizleyebilir miyim?
Mağdurun kimliğinin gizlenmesi ve duruşmanın kapalı yapılması talep edilebilir. Avukatınız süreci yönetir.
Delilim yoksa ÅŸikayet edebilir miyim?
Evet. Beyanınız esastır; tıbbi muayene ve savcılığın toplayacağı deliller sürece eklenir. Delil toplayabildiğiniz her unsuru ayrıca saklayın.
Ne kadar sürede başvurmalıyım?
Acil güvenlik ve sağlık için derhal başvurun. Ceza hukukunda farklı suç tiplerinde zamanaşımı süreleri değişir; hak kaybı yaşamamak için erken başvuru önemlidir.